Դեղի օգտագործման հրահանգ

Արտադրող

«Լիկվոր» ՓԲԸ, Հայասատան։

Դեղաձև

Կաթիլաներարկման լուծույթ:

Նկարագրություն

Անգույն, թափանցիկ լուծույթ:

Բաղադրություն

Դեղի 1 լիտրը պարունակում է․

Ակտիվ նյութեր՝ 84 գրամ նատրիումի հիդրոկարբոնատ։ 

Օժանդակ նյութեր՝ Ներարկման ջուր:

Դեղաբանական խումբ

Ներերակային լուծույթներ, էլեկտրոլիտային հավասարակշռության վրա ազդող լուծույթներ, էլեկտրոլիտներ։ 

Դեղաբանական ազդեցությունը

Ազդեցության մեխանիզմ 

Նատրիումի հիդրոկարբոնատի դեղաբանական հատկությունները պայմանավորված են HCO3-/CO2 բուֆերային համակարգում դրա ֆիզիոլոգիական դերով։ Օրգանիզմ ներմուծված նատրիումի հիդրոկարբոնատն արտաբջջային տարածությունից արագորեն կլանում է ջրածնի իոնները՝ բարձրացնելով օրգանիզմում рН-ը։

Երկրորդային դեղադինամիկական հատկություններ 

Նատրիումի հիդրոկարբոնատի մակարդակի փոփոխությունը կարող է փոփոխել պլազմայում կալիումի կոնցենտրացիան։ Հիդրոկարբոնատի կոնցենտրացիայի բարձրացումն առաջացնում է կալիումի տեղաշարժ դեպի բջիջներ, այն դեպքում, երբ կոնցենտրացիայի իջեցումը թողնում է հակառակ ազդեցություն։ Նշվածը կարող է բարդացնել առկա հիպերկալիեմիան կամ առաջացնել հիպոկալիեմիա։ 

Հիդրոկարբոնատի կոնցենտրացիայի բարձրացման արդյունքում առաջացած рН-ի մեծացումը կարող է հանգեցնել իոնացված կալցիումի կոնցենտրացիայի իջեցմանը, ինչը պայմանավորված է պլազմայի սպիտակուցների, հատկապես՝ ալբումինի հետ կալցիումի կապակցման մեծացմամբ։ Պլազմայում կալցիումի մակարդակի իջեցումը կարող է նպաստել սրտի աշխատանքն ընկճող ազդեցությունների զարգացմանը, որոնք պայմանավորված են բիկարբոնատի արտազատմամբ։

Դեղակինետիկա

Հիդրոկարբոնատը հեշտությամբ անցնում է ընկերքային պատնեշի, սակայն շատ դանդաղ՝ արյուն-ուղեղային պատնեշի միջով։ Երիկամներում նատրիումի հիդրոկարբոնատը ֆիլտրվում է կծիկներում, և դրա մեծ մասը հետ է ներծծվում խողովակիկներում։ Երբ հիդրոկարբոնատի կոնցենտրացիան պլազմայում գերազանցում է 24 մմոլ/լիտր ցուցանիշը, այն արտազատվում է երիկամների միջոցով։ Թիազիդային խմբի միզամուղներով կամ Հենլեի կանթի վրա ազդող դեղերով բուժման դեպքում հիդրոկարբոնատի՝ երիկամների միջոցով ռեաբսորբցիան նվազում է։ 

Կիրառման ցուցումներ 

Նատրիումի հիդրոկարբոնատը ցուցված է՝

• մետաբոլիկ ացիդոզի բուժման համար
• մեզի հիմնայնացման համար (թույլ թթուներով (բարբիտուրատներ, ացետիլսալիցիլաթթու) թունավորման դեպքում, չեզոք կամ թթվային միջավայրում դժվար լուծվող դեղերի (մեթոտրեքսատ, սուլֆանիլամիդներ) լուծելիությունը լավացնելու համար, հեմոլիզի դեպքում)

Հակացուցումներ 

Նատրիումի հիդրորբոնատի 8,4% լուծույթի ներերակային կաթիլաներարկումը հակացուցված է շնչառական և մետաբոլիկ ալկալոզի, հիպերնատրիեմիայի և հիպոկալիեմիայի դեպքում։ Նատրիումի հիդրոկարբոնատի 8,4% լուծույթի ներերակային կաթիլաներարկման դեպքում անհրաժեշտ է դրսևորել զգուշություն թոքերի թերօդափոխության, հիպոկալցիեմիայի, պլազմայի օսմոլյարության բարձրացման և նատրիումի օգտագործման սահմանափակման անհրաժեշտության դեպքում (օրինակ՝ սրտային անբավարարություն, այտուցներ, զարկերակային գերճնշում, էկլամպսիա, ծանր երիկամային անբավարարություն)։

Հղիություն և կրծքով կերակրում 

Հաշվի առնելով, որ նատրիումի հիդրոկարբոնատը հեշտությամբ անցնում է ընկերքային պատնեշի միջով, նատրիումի հիդրոկարբոնատի լուծույթները հղի կանանց պետք է նշանակել միայն հստակ ցուցումների առկայության դեպքում։ Խորհուրդ չի տրվում դեղը կիրառել էկլամպսիայի դեպքում։ Բժշկի հայեցողությամբ դեղը հնարավոր է կիրառել կրծքով կերակրման շրջանում։

Կիրառման եղանակը և դեղաչափերը

Դեղաչափման կարգ 

Դեղի թույլատրելի դեղաչափը կախված է թթվահիմնային հավասարակշռության խախտման աստիճանից։

Դեղի ներմուծվող քանակը հաշվարկվում է՝ հիմք ընդունելով արյան մեջ գազերի հետազոտության արդյունքները՝ հետևյալ բանաձևով. նատրիումի հիդրոկարբոնատի 8,4 % լուծույթի ծավալ (մլ) = հիմքերի դեֆիցիտ x մարմնի քաշ (կգ) x 0,3, որտեղ 0,3 գործակիցը արտաբջջային հեղուկի և օրգանիզմի ընդհանուր հեղուկի հարաբերակցությունն է։ 

Ներերակային կաթիլաներարկման օրական դեղաչափը նորածինների և փոքր երեխաների մարմնի քաշի 1 կիլոգրամի համար չպետք է գերազանցի 8 մմոլ ցուցանիշը։ Դեղը պետք է ներարկել դանդաղ։ Անհրաժեշտ է մանրակրկիտորեն հսկել դեղաչափը և կաթիլաներարկման արագությունը։ Մետաբոլիկ ացիդոզի կարգավորումը չի կարելի կատարել շատ արագ։ Խորհուրդ է տրվում սկզբում ներարկել հաշվարկված դեղաչափի կեսը, իսկ հաջորդ դեղաչափերը ճշգրտել՝ հաշվի առնելով արյան մեջ գազերի հետազոտության ստացված արդյունքները։ 

Մեզի հիմնայնացման դեպքում դեղաչափը պետք է ընտրել մեզի pH-ի անհրաժեշտ ցուցանիշին համապատասխան։ Ներարկելիս անհրաժեշտ է հսկել թթվահիմնային և ջրային հավասարակշռությունը։ Կաթիլաներարկման առավելագույն արագությունը չգերազանցելու համար պետք է դրսևորել զգուշություն։ Ներարկման արագությունը 1 ժամում պետք է ապահովի նատրիումի հիդրոկարբոնատի մինչև 1,5 մմոլ/ժամ կոնցենտրացիա մարմնի յուրաքանչյուր կիլիոգրամի համար, ինչը համապատասխանում է նատրիումի հիդրոկարբոնատի 8,4 % լուծույթի 1,5 մլ/ժամ/կգ մարմնի քաշ ցուցանիշին։ Դեղի առավելագույն օրական դեղաչափը սահմանվում է անհատապես՝ կախված ճշգրտման աստիճանից։

Կիրառման ձև 

Ներերակային կաթիլաներարկում։ 

Լուծույթն անհրաժեշտ է ներարկել կենտրոնական երակի մեջ։

Կողմնակի ազդեցույթուններ 

Նատրիումի հիդրոկարբոնատի 8,4% լուծույթի ներերակային կաթիլաներարկումը կարող է առաջացնել հիպերնատրիեմիա և պլազմայի գերօսմոլյարություն։ Դեղի՝ երակից դուրս ներարկումը կարող է առաջացնել հյուսվածքների նեկրոզ։

Գերդեղաչափում 

Ախտանիշներ 

Գերդեղաչափման դեպքում հնարավոր է ալկալոզի, հիպերնատրիեմիայի և պլազմայի գերօսմոլյարության զարգացում։ Ացիդոզի չափից ավելի արագ բուժման դեպքում ածխաթթու գազի արտադրման մեծացումը կարող է ժամանակավորապես բարդացնել գլխուղեղային ացիդոզը, հատկապես՝ շնչառական խանգարումների առկայության դեպքում։ 

Բուժում 

Ալկալոզի բուժումը` կախված դրա աստիճանից, ներառում է ֆիզիոլոգիական լուծույթի կաթիլաներարկում, կալիում պարունակող դեղերով փոխարինող բուժում. արտահայտված ալկալոզի դեպքում անհրաժեշտ է արգինինի հիդրոքլորիդի կամ աղաթթվի կաթիլաներարկում։ 

Դեղային փոխազդեցություն 

Մեզի՝ նատրիումի հիդրոկարբոնատով հիմնայնացումը արագացնում է թթուների (օրինակ՝ ացետիլսալիցիլաթթվի) արտազատումը և դանդաղեցնում է հիմնային միացությունների արտազատումը։ Նատրիումի հիդրոկարբոնատը կարող է փոխազդել գլյուկո- և միներալոկորտիկոիդների, անդրոգենների և կալիումի արտազատումն ուժեղացնող միզամուղների հետ։ 

Հատուկ հրահանգներ

Նատրիումի հիդրոկարբոնատի 8,4% լուծույթի ներերակային կաթիլաներարկումը կարող է առաջացնել նատրիումի և հեղուկի կուտակում։ Ծայրամասային երակների մեջ նատրիումի հիդրոկարբոնատի 8,4% լուծույթի՝ առանց նոսրացման կամ մեծ արագությամբ ներարկման դեպքում հնարավոր է երակների գրգռվածություն՝ հետագայում ֆլեբիտի կամ թրոմբոզի առաջացմամբ, ինչը պայմանավորված է լուծույթի հիմնային հատկություններով և բարձր օսմոլյարությամբ։ 

Նատրիումի հիդրոկարբոնատի հիպերտոնիկ լուծույթի արագ (1 մլ/րոպե) կաթիլաներարկումը նորածինների և 2 տարեկանից ցածր երեխաների շրջանում կարող է առաջացնել հիպերնատրիեմիա, ուղեղ-ողնուղեղային հեղուկի ճնշման իջեցում և ներգանգային հնարավոր արյունազեղում։ Չի կարելի գերազանցել 8 մմոլ/կգ մարմնի քաշ օրական դեղաչափը։ Պետք է համոզվել, որ դեղը ներարկվում է երակի մեջ. զարկերակի մեջ դեղի պատահական ներարկումը կարող է առաջացնել շոկ կամ դառնալ վերջույթի կորստի պատճառ։ 

Պացիենտի մշտադիտարկումը ներառում է թթվահիմնային հավասարակշռության, արյան պլազմայում էլեկտրոլիտների կոնցենտրացիայի և ջրային հավասարակշռության կանոնավոր ստուգումներ։ Թթվահիմնային հավասարակշռության կարգավորումը միշտ կապակցված է էլեկտրոլիտների հավասարակշռության շեղումներ հետ։ Մասնավորապես, խախտվում է կալիումի հավասարակշռությունը։ Հիմնայնացումը կամ ացիդոզի կարգավորումը նպաստում են կալիումի հոսքին դեպի բջիջներ և կարող են հանգեցնել հիպոկալիեմիայի զարգացմանը։ Կալիումի կամ կալցիումի դեֆիցիտը պետք է կարգավորել նախքան հիմնայնացմամբ բուժումը։

Ազդեցությունը փոխադրամիջոցներ վարելու և սարքավորումների հետ աշխատելու կարողությունների վրա 

Դեղը չի ազդում փոխադրամիջոցներ վարելու և սարքավորումների հետ աշխատելու կարողությունների վրա։

Թողարկման ձև

20 մլ ծավալով ապակյա սրվակ։ 

Ստվարաթղթե բնիկավոր տուփի մեջ տեղադրված է 10 սրվակ՝ ներդիր-թերթիկի հետ միասին։

Պահման պայմաններ

25°C-ից ոչ բարձր ջերմաստիճանի պայմաններում։

Պիտանիության ժամկետ

2 տարի։ Դեղը չի կարելի օգտագործել պիտանիության ժամկետի ավարտից հետո։ 

Դեղատնից բացթողման կարգ 

Դեղատոմսով։